دلایل خودکُشی دستیاران پزشکی از زبان « باقری لنکرانی»

به گزارش خبرنگار مهر، باقری لنکرانی، وزیر اسبق بهداشت با توجه به افزایش نگرانی ها نسبت به فشارهای روانی دستیاران تخصصی پزشکی که منجر به خودکشی آنان می شود گفت: خودکشی مجدد یک دستیار پزشکی در غرب کشور حادثه تلخ دیگری در یکی از مراکز آموزشی درمانی بود.

وی با اشاره به این حادثه گفت: مسئله سلامت روان دستیاران پزشکی یکی از موضوعات داغ محافل علمی و پزشکی کشور است.

وی ادامه داد: این پدیده نگران کننده تنها به کشور ما محدود نمی شود، آمارهای جهانی نیز نشان می دهند که دستیاران پزشکی یکی از گروه هایی هستند که بالاترین نرخ خودکشی در میان دانش آموختگان علوم پزشکی را به خود اختصاص داده اند. سالانه تعدادی از این افراد، در نتیجه فشارها و فرسودگی های دوره دستیاری، اقدام به خودکشی می کنند که در برخی موارد متأسفانه منجر به فوت، و در بسیاری از موارد نیز به آسیب های جدی روانی و جسمی می انجامد.

خودکشی اقدامی ناگهانی نیست

لنکرانی اذعان کرد: بر اساس تحقیقاتی که در یکی از مراکز آموزشی درمانی شهر شیراز انجام شده، اقدام به خودکشی در میان دستیاران پزشکی اغلب یک تصمیم ناگهانی نیست؛ بلکه نتیجه فرایندی بلندمدت شامل فرسودگی شغلی، افسردگی و فشارهای متعدد روانی است. یکی از یافته های مهم این تحقیق نشان می دهد که ضربه نهایی که فرد را به مرز اقدام به خودکشی می رساند، معمولاً بازخواست یا تنبیه غیرمنتظره از سوی افرادی است که انتظار حمایت از آنان می رود.

وزیر اسبق بهداشت اظهار داشت: با وجود اینکه معاونت آموزشی وزارت بهداشت اقدامات مثبتی از جمله تأکید بر غربالگری سلامت روان دستیاران و تشکیل کمیته های تخصصی را آغاز کرده است، به نظر می رسد که انجام اقدامات ساختاری و حمایتی بیشتری از سوی مدیران گروه ها و مسئولان آموزشی ضروری است.

وی افزود: یکی از انتقادات مطرح شده از سوی برخی اساتید و کارشناسان حوزه آموزش پزشکی این است که در مواجهه با خطاهای پزشکی، تمام مسئولیت ها بر دوش دستیاران گذاشته می شود و حمایتی درخور از آن ها صورت نمی گیرد. همچنین، عدم توجه به شرایط سخت کاری، ساعات طولانی شیفت، کمبود امکانات و تأخیر در پرداخت های مالی، از جمله مشکلاتی است که به نارضایتی و آسیب روانی در میان فراگیران پزشکی دامن می زنند.

برخوردهای ناعادلانه و تنبیهی

لنکرانی تاکید کرد که برخوردهای ناعادلانه و تنبیهی، بدون در نظر گرفتن عوامل زمینه ساز، می تواند به تشدید بحران سلامت روان دستیاران بینجامد. در همین راستا، تجدید نظر در شیوه مدیریت آموزشی، اصلاح روند بازخواست ها، بهبود شرایط کاری و تضمین حقوق اولیه دستیاران از جمله اقداماتی است که می تواند در کاهش این معضل مؤثر واقع شود.

وزیر اسبق بهداشت تصریح کرد: آنچه ضروری به نظر می رسد، مسئولیت پذیری بیشتر مدیران و اساتید در قبال سلامت روانی و حرفه ای فراگیران و ایجاد فضای انسانی تر و حمایتی تر در محیط های آموزشی درمانی است.

ابراز تأسف از تفسیر نادرست مفهوم مدیریت قوی

لنکرانی با ابراز تأسف از تفسیر نادرست مفهوم مدیریت قوی در برخی مراکز آموزشی، تأکید کرد: متأسفم که گاهی مدیریت قوی به اشتباه با برخورد قاطعانه و سخت گیرانه با دستیاران ترجمه می شود. این رویکرد را نه تنها مؤثر نمی دانم، بلکه آن را نادرست می بینم.

وی با اشاره به تجربه 9 ساله خود در مدیریت گروه داخلی یکی از دانشگاه های علوم پزشکی کشور، متذکر شد: در این مدت حتی مواردی وجود داشت که ناگزیر به اخراج یک دستیار شدیم، اما همواره تلاش کردیم کرامت انسانی حفظ شود و دستیار احساس کند در کنار او ایستاده ایم، نه در برابر او.

لنکرانی با تأکید بر اینکه احساس حمایت از سوی گروه آموزشی نقش مؤثری در تربیت صحیح فراگیران دارد، افزود: در سایه این رویکرد، موفق شدیم در گروه داخلی دانشگاه شیراز دستیارانی را تربیت کنیم که امروز بسیاری از آن ها عضو هیئت علمی دانشگاه های کشور شده اند و حتی به مرتبه استاد تمامی رسیده اند.

وزیر اسبق بهداشت خاطر نشان کرد: ابراز امیدواری کرد که این تجربه ها و تذکرات بتواند گامی مؤثر در جلوگیری از تکرار وقایع تلخ اخیر در میان دستیاران پزشکی کشور باشد و از معاونت آموزشی وزارت بهداشت به دلیل پیگیری و اهتمام جدی نسبت به این مسائل تشکر کرد.